İslam’ı seçmiş milletlerin edebiyatlarında Hz. Muhammed’le ilgili edebi türler oldukça önem arz etmektedir. Bu çerçevede Hz. Peygamber’in doğumunu, hayatını, vasıflarını, mucizelerini konu edinen pek çok edebi tür bulunmaktadır. Kaside-i Bürde de Hz. Peygamber’e yazılmış na‘t türünde bir manzumedir. Mısır’da doğan Bûsîrî, Kaside-i Bürde adıyla meşhur olmuş kasidesini Arapça olarak kaleme almıştır. Bu kaside söyleyiş güzelliği, ifade gücü sayesinde şöhret bulmuş, pek çok millet tarafından kendi dillerine tercüme edilmiştir. Türk edebiyatında da Kasîde-i Bürde’nin manzum ve mensur birçok tercümesi yapılmış, şerhi yazılmıştır.
n
Bu çalışmada, Necîb Efendi tarafından yazılan Muhtasar Tevessül adlı eser ele alınmıştır. Muhtasar Tevessül, Mehmed Mekki Efendi’nin Tevessül adlı şerhinin ihtisar edilmiş, kısaltılmış şeklidir.
n
Çalışmanın giriş kısmında, Türk edebiyatında na‘t türü ve Kasîde-i Bürde’nin Türk edebiyatındaki yeri hakkında bilgi verilmiştir. Ardından Mehmed Mekkî Efendi’nin ve Necib Efendi’nin hayatı ve eserleri ele alınmıştır.
n
Çalışmanın ikinci bölümünde, Türk edebiyatında Kaside-i Bürde’ye yapılan şerhler anlatılmış, Mekki Efendi’nin ve Necîb Efendi’nin şerh metotları incelenmiş; Tevessül’le Muhtasar Tevessül’ün mukayesesi örnekler üzerinden yapılmaya çalışılmıştır.
n
Üçüncü bölümde ise Muhtasar Tevessül’ün metni verilmiştir. Her bölümde konuyla ilgili görseller yer almaktadır. Bu çalışma ile Türk edebiyatında Kasîde-i Bürde’ye yazılmış şerhlerden biri daha gün yüzüne çıkarılmaya çalışılmıştır.
n
n
(Tanıtım Bülteninden)
n