Yabancı mahkeme kararlarının tanınması ve tenfizi konusu her zaman birlikte incelenmiş ve tenfizden bağımsız olarak "tanıma" hukuki müessesesi tek başına bir çalışmaya konu olmamıştır. Tanıma müessesesi, 5718 sayılı MÖHUK'nda da tüm yönleriyle bağımsız olarak düzenlememekte, tanımaya ilişkin sadece iki hüküm bulunmakta, tenfiz şartlarına ilişkin düzenlemelerin ve tenfiz usulünün, tanımanın niteliğine uygun düştüğü ölçüde, tanıma şartları ve usulü hakkında da uygulanması kabul edilmektedir. Gerek Kanun'un bu düzenleme şekli, gerekse tanımanın tenfizden bağımsız olarak ayrı bir inceleme konusu yapılmamış olması, tanıma konusunda ayrıca incelenmeye ihtiyaç duyulan birçok meseleyi karşımıza çıkarmaktadır. Bu nedenlerle, çalışmamızda, tenfizden bağımsız olarak "yabancı mahkeme kararlarının tanınması" incelenmiş, bazı yasal düzenlemeler ve milletlerarası sözleşmeler kapsamında idari kararların da tanınması mümkün olduğundan, çalışmamız, idari ve hatta dini makam kararlarının tanınmasını da kapsayacak şekilde "Yabancı Kararların Tanınması" olarak daha geniş kapsamlı olarak belirlenmiş ve günümüzde konuyla ilgili milletlerarası sözleşmelerin sayısının gittikçe arttığı "Aile Hukukuna İlişkin Yabancı Kararların Tanınması" konusu ile sınırlandırılmıştır. Aile hukukuna ilişkin yabancı kararların tanınması konusu, 5718 sayılı MÖHUK, 5490 sayılı Nüfus Hizmetleri Kanunu ve Türkiye'nin taraf olduğu iki ve çok taraflı milletlerarası sözleşmeler çerçevesinde incelenmiş, bu inceleme sonucunda, Türk hukukunda, milletlerarası sözleşmeler ile kabul edilen "Doğrudan Tanıma" olarak adlandırabileceğimiz yeni bir tanıma usulünün varlığı ortaya konulmuş ve bu usul ayrıntılı bir şekilde incelenmiştir. Bugüne dek Türk hukukunda milletlerarası sözleşmeler kapsamında kabul edilmiş olan doğrudan tanıma usulü, 29 Nisan 2017'de 5490 sayılı Nüfus Hizmetleri Kanunu'na eklenen 27/A madde hükmü ile söz konusu maddenin belirlediği kapsam ve şartlarla sınırlı olarak kanunen de kabul edilmiştir.
n
n
İÇİNDEKİLER
n
n
GİRİŞ
n
Birinci Bölüm
n
Tanıma Kavramı ve Usulü
n
I. YABANCI MAHKEME KARARLARININ KESİN HÜKÜM ETKİSİNİN KABULÜ VE TANIMA
n
A. GENEL OLARAK
n
B. MAHKEME KARARLARI VE ETKİLERİ
n
1. Mahkeme Kararlarının Türleri ve Etkileri
n
2. Mahkeme Kararının Etkileri
n
a. Kesin Hüküm Etkisi
n
b. İcrai Etki (İcra Kabiliyeti)
n
C. YABANCI MAHKEME KARARLARININ KESİN HÜKÜM ETKİSİNİN KABULÜ
n
1. Tanıma ve Tenfizde Kesin Hüküm Etkisinin Kabulü
n
2. Tanıma Kavramı
n
n
II. TÜRK HUKUKUNDA TANIMAYA İLİŞKİN MEVZUAT
n
A. 5718 SAYILI MÖHUK
n
1. Milletlerarası Usul Hukuku Kuralları Yönünden 5718 Sayılı MÖHUK'un Zaman Bakımından Yürürlüğü
n
2. Milletlerarası Sözleşmeler Karşısında MÖHUK'un Uygulanabilirliği
n
B. ÇOK TARAFLI VE İKİ TARAFLI SÖZLEŞMELER
n
1. Milletlerarası Sözleşmelerin Yürürlüğü ve Uygulanması
n
2. İki ve çok taraflı sözleşmelerin birlikte bulunması halinde uygulanacak prensipler: Sözleşmeler arası ihtilaf (Conflit des conventions)
n
n
III. TANIMA USULÜ
n
A. BAĞIMSIZ BİR DAVA AÇILMASI YOLUYLA TANIMA
n
1. Genel Olarak
n
2. Davanın Niteliği ve Dinlenilme Şartları
n
3. Karşı Dava Olarak Tanıma Davası Açılması
n
4. Türk Hukukunda Tanımama (Tanımanın Reddi) Davası Açma İmkanı (Negatif Kontrol)
n
B. GÖRÜLMEKTE OLAN DAVA İÇİNDE TANIMA
n
1. Yabancı İlamın Kesin Hüküm İtirazı Olarak İleri Sürülmesi
n
2. Yabancı İlamın Kesin Delil Olarak İleri Sürülmesi
n
C. DOĞRUDAN TANIMA
n
1. Genel Olarak
n
2. Doğrudan Tanıma Usulü Kabul Eden Milletlerarası Sözleşmeler
n
a. Türkiye ile Irak arasındaki adli yardım sözleşmesi
n
b. Kişi Hallerine İlişkin İşlemlerin Düzeltilmesi Kararları ile İlgili Sözleşme
n
c. Bazı Ölümlerin Tespitine Dair Sözleşme
n
d. Evlenme ile Nesebin Düzeltilmesi Hakkında Sözleşme
n
e. Çocukların Korunması ve Ülkelerarası Evlat Edinme Konusunda İşbirliğine Dair 1993 tarihli La Haye Sözleşmesi
n
f. Çocukların Velayetine İlişkin Doğrudan Tanıma Usulünü Kabul Eden Milletlerarası Sözleşmeler
n
3. Doğrudan Tanıma Usulü Kabul Eden Nüfus Hizmetleri Kanunu 27/A maddesi : Boşanma, Evliliğin İptali, Butlanı, Evliliğin Tespiti v